Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

Ο εαυτός και η αγάπη στοιχειώνουν το έργο του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν με τίτλο «Σκηνές από ένα γάμο» που ανεβαίνει για δεύτερη σεζόν στο Θέατρο Σημείο. Πρόκειται για μια παράσταση η οποία εκτυλίσσεται φαινομενικά ως μια «χρονογραμμή» που παρακολουθεί τη βιογραφία της σχέσης ανάμεσα στον Γιόχαν και τη Μαριάν από την πλασματική ασφάλεια του γάμου, στην απιστία, τον χωρισμό, την αυτονόμηση και την επανασύνδεση. Το ρόλο του Γιόχαν ερμηνεύει ο Πέρης Μιχαηλίδης ο οποίος μιλάει στο theatermag.gr για το έργο του Σουηδού σκηνοθέτη, τη συνεργασία του με το Νίκο Διαμαντή και την επιτυχία της παράστασης.

Η παράσταση συνεχίζεται για δεύτερη σεζόν. Σε τι οφείλεται η επιτυχία της και ποια είναι η γνώμη σας για τις παραστάσεις που επαναλαμβάνονται;

Ένα σενάριο του Μπέργκμαν είναι πάντα μια πρόσκληση σε ανθρώπους που παρακολουθούν σινεμά που προσεγγίζει τις διαπροσωπικές  σχέσεις και ειδικά από έναν τόσο σημαντικό δημιουργό. Η παράσταση επιτυγχάνει γιατί έχει μια λιτή σκηνοθεσία και δυο ηθοποιούς με εξαιρετική χημεία απ’ ότι διαπιστώνει το σύνολο των θεατών. Θεωρώ ότι ορισμένες παραστάσεις που αγκαλιάζονται από το κοινό είναι σωστό να επαναλαμβάνονται, άλλωστε είναι πλέον τόσο λίγες γι’ αυτό και αξίζει.

Ποιες ήταν οι σκέψεις όταν διαβάσατε το έργο «Σκηνές από ένα γάμο» του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν;

Είμαι θαυμαστής του Μπέργκμαν κι έχω δει την ταινία το 1975 στη Θυμέλη, έναν κινηματογράφο τέχνης στη Θεσσαλονίκη. Από τότε την ξαναβλέπω σε διάφορα αφιερώματα που γίνονται γι’ αυτόν το σκηνοθέτη. Το σενάριο είναι μια πραγματεία  πάνω στο γάμο. Το θέμα αυτό επανέρχεται σε πολλά έργα του Μπέργκμαν, σε διάφορες παραλλαγές, όπως στην «Επαφή», «Ερωτικά Μαθήματα» κ.ά.  Ο Μπέργκμαν, πίστευε στο δόγμα: «ο Θεός έπλασε πρώτα τη γυναίκα και μετά της χάρισε έναν άνδρα». Σ’ αυτό το σενάριο παρουσιάζει δύο ήρωες να λειτουργούν καταστροφικά, να περιπλανιούνται σε άλλες αδιέξοδες σχέσεις με στόχο να «σπάσουν» την καθημερινή ρουτίνα κι οδηγούνται στο χάος. Οι διάλογοι θυμίζουν έργα του Στρίντμπεργκ που ο σκηνοθέτης θαύμαζε απεριόριστα.

Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για το ρόλο σας;

Πρόκειται για έναν τυπικό ήρωα του Μπέργκμαν με το όνομα Γιόχαν, επίσης συνηθισμένο στις ταινίες του. Ο Γιόχαν μετά από μια ευτυχισμένη συνύπαρξη στο γάμο του με την Μαριάν καταπιέζεται και κάνει την προσωπική του επανάσταση γνωρίζοντας μια νεαρή κοπέλα, οδηγείται στο διαζύγιο αλλά μετά από δύο χρόνια επιστρέφει και γνωρίζει την απόρριψη από την πρώην σύζυγό του. Είναι μια συνηθισμένη ιστορία που ο Μπέργκμαν προσεγγίζει με ψυχαναλυτική ματιά.

Ποια ήταν η έρευνα που κάνετε για το ρόλο σας;

Έχω παρακολουθήσει σχεδόν το σύνολο των ταινιών του Μπέργκμαν: «Σιωπή», «Καλοκαίρι με τη Μόνικα», «Επαφή», «Ερωτικά μαθήματα», «Μαριονέτες», «Έβδομη σφραγίδα», «Μέσα από τον σπασμένο καθρέφτη» κ.λ.π. κοντά σε αυτές και τις «Σκηνές από ένα γάμο», άλλωστε ο Έρλαντ Γιόζεφσον που έπαιξε το Γιόχαν στην ταινία είναι αγαπημένος μου ηθοποιός και στη «Νοσταλγία» του Ταρκόφσκι κάνει ένα συγκλονιστικό ρόλο. Το υλικό Μπέργκμαν μού είναι εξαιρετικά οικείο.

Ποια είναι η άποψη σας για τον σκηνοθέτη και σεναριογράφο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν;

Θεωρώ τον Μπέργκμαν κορυφαίο δημιουργό τόσο στο θέατρο όσο και στον κινηματογράφο. Οι ήρωες των ταινιών του, βαθιά επηρεασμένοι από τον υπαρξισμό του Κίρκεγκωρ, ακροβατούν ανάμεσα στην αγωνία του ανθρώπου προς την αποτρόπαιη πράξη (αμαρτία) και στη θρησκευτική πίστη και τη συγχώρεση. Ο Μπέργκμαν, γιος Λουθηριανού πάστορα, αγάπησε τις γυναίκες -έχοντας κάνει πέντε γάμους-μεταφέρει στο σινεμά έντονα αυτοβιογραφικά στοιχεία ανάμεσα στον ποιητικό ρεαλισμό των σκηνοθετών Κάρλ Ντράγιερ, Μαρσέλ Καρνέ και τον υπαρξισμό του Ζαν – Πωλ Σάρτρ.

Πώς ήταν η συνεργασία σας με τον σκηνοθέτη Νίκο Διαμαντή και τους υπόλοιπους ηθοποιούς της παράστασης;

Η συνεργασία με το σκηνοθέτη Νίκο Διαμαντή ήταν με μια λέξη άψογη και με οδήγησε να ερμηνεύσω όσο το δυνατόν πιο διεισδυτικά το δύσκολο αυτό ρόλο. Η Ιωάννα Μακρή ερμηνεύει συγκλονιστικά τη Μαριάν. Είναι δυο άνθρωποι που πάνω από τριάντα χρόνια με το θέατρο Σημείο αγωνίζονται και προσφέρουν στο κοινό έργα του κλασσικού και του σύγχρονου ρεπερτορίου πάντα με μια ιδιαίτερη και ολοκληρωμένη προσέγγιση. Θέλω να σταθώ στα δυο νέα παιδιά την Κατερίνα Παρισσινού και το Λευτέρη Παπακώστα για την αφοσίωσή τους στην παράσταση καθώς και στις ερμηνείες τους που είναι εξαιρετικές.

Μπορείτε να μας περιγράψετε μια δυνατή σκηνή της παράστασης;

Μία σκηνή που με συγκλονίζει είναι αυτή του αποχωρισμού του Γιόχαν από την Μαριάν που είναι σπαραχτική.