Ο Νίκος Διαμαντής μιλά για το έργο της Μαργκερίτ Ντυράς, Χιροσίμα, αγάπη μου. Συνέντευξη στην εφημερίδα Η ΑΥΓΗ
26.5.2022
Ο Νίκος Διαμαντής μιλά για το έργο της Μαργκερίτ Ντυράς, Χιροσίμα, αγάπη μου. Συνέντευξη στην εφημερίδα Η ΑΥΓΗ
Η φόδρα του έρωτα είναι η σιωπή
''Η φόρδα του έρωτα είναι η σιωπή'' Νίκος Διαμαντής
Ο Νίκος Διαμαντής μιλά για το έργο της Μαργκερίτ Ντιράς «Χιροσίμα, αγάπη μου» με το οποίο το θέατρο Σημείο γιορτάζει τα 37 χρόνια συνεχούς παρουσίας του
Με το σπουδαίο έργο της Μαργκερίτ Ντιράς «Χιροσίμα, αγάπη μου» επέλεξε να γιορτάσει την 37χρονη συνεχή παρουσία του το θέατρο Σημείο. Υπογράφοντας τη δραματουργία και τη σκηνοθεσία στην παράσταση που παρουσιάζεται στο γνωστό θέατρο πίσω από το Πάντειο Πανεπιστήμιο, με πρωταγωνιστές την Ιωάννα Μακρή, τη Λητώ Μεσσήνη, τον Όμηρο Πουλάκη και τον Βαγγέλη Ρόκκο, ο Νίκος Διαμαντής μεταφέρει στη θεατρική σκηνή αυτό το κορυφαίο αποτύπωμα ενός μεγάλου έρωτα σε μια τραυματική εποχή αλλά και άρρηκτα συνδεδεμένο με την κινηματογραφική του μεταφορά από τον Αλέν Ρενέ.
Το κείμενο της Ντυράς δίνει την ευκαιρία και την αφορμή στον σκηνοθέτη, να συνομιλήσει με την τέχνη του αλλά και με τη συνθήκη της εποχής μας. «Ονομάζω την παράσταση αυστηρώς ακατάλληλη για τους ανθρώπους που βιάζονται» μας λέει και εξηγείται. «Στην εποχή μας χάνεται η ανθρώπινη σύσταση και μαζί της χάνεται η μνήμη τού τι είναι ο άνθρωπος, πώς στέκεται απέναντι στον συνάνθρωπο και σε ό,τι τον περιβάλλει. Επιμένω σ' αυτό γιατί ειδικά εμείς οι καλλιτέχνες πρέπει να βάλουμε ένα φρένο στην περιρέουσα ανοησία και αμνησία» υπογραμμίζει.
Η ανθρώπινη καταστροφή
Η αμνησία και η καταστροφή είτε μιας πόλης είτε ενός έρωτα συνδέονται με τρόπο καταλυτικό στο έργο της Ντυράς. «Το συγκλονιστικό αυτό κείμενο μιλάει για την ανθρώπινη καταστροφή, για τον πόλεμο, για τον τρόπο που ο άνθρωπος διαλύεται όντας αδύναμος» υπενθυμίζει ο Νίκος Διαμαντής επισημαίνοντας ότι η παράσταση «κλείνει μ' αυτή την προσπάθεια των ηρώων να μεταφράσουν την απόλυτη αδυναμία του πόθου και βέβαια με αυτόν τον απόλυτο τρόπο τού να ξεχνάς. Ο άνθρωπος θα ξεχάσει, η μνήμη θα τον προδώσει, καινούργια πρόσωπα θα πάρουν τη θέση άλλων και έτσι θα δημιουργηθεί η ανθρώπινη ιστορία».
Η μνήμη και η επανάληψη κυριαρχεί στην παράσταση του Νίκου Διαμαντή. Η υπόθεση είναι γνωστή. Με φόντο τη Χιροσίμα και ό,τι συνδηλώνει το όνομα της πόλης, ξεδιπλώνεται ο σύντομος έρωτας της Γαλλίδας ηθοποιού που γυρίζει μια ταινία για την ειρήνη στην πόλη - σύμβολο της απόλυτης καταστροφής του πολέμου και του Iάπωνα αρχιτέκτονα που ενώ πολεμούσε στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, έζησε την τραγωδία της πόλης μέσα από τα μάτια της οικογένειάς του.
Ο Νίκος Διαμαντής αποφάσισε να μεταφέρει το έργο στη θεατρική σκηνή «μετά την παρατεταμένη περίοδο σιωπής» που ζήσαμε στη διάρκεια της καραντίνας. Τότε γεννήθηκε η ιδέα. «Οι άνθρωποι μιλάνε, συμπεριφέρονται, συμπράττουν, συνοδοιπορούν στην πραγματικότητα, αλλά υπάρχει πάντα ένα άλλο βουβό κομμάτι μεταξύ τους, το οποίο ποτέ δεν λέγεται. Πόσο μάλλον στον μεγάλο έρωτα, όταν δύο άνθρωποι μετακινούν τους εαυτούς τους στη σιωπή. Γι' αυτό το άρρητο κομμάτι, γι' αυτή τη φόδρα του έρωτα μιλάει η παράσταση» λέει. Και εξηγεί ότι «ανάμεσα στο ζευγάρι των απόλυτων εραστών της μιας μέρας, οι οποίοι γνωρίζουν ότι θα χωρίσουν, παρεμβάλλεται η προσπάθεια μετάφρασης των βλεμμάτων, των μετέωρων συμπεριφορών που μένουν αμετάφραστες σε μια διαρκή στύση. Ο αμετάφραστος ερωτικός κώδικας, καταδικασμένος να πεθάνει, να σβήσει, όπως ο θάνατος στη Χιροσίμα, είναι ο πυρήνας της παράστασης».
Ηχώ του έργου της Ντυράς
Δεν φοβήθηκε τις συγκρίσεις με την ταινία του Ρενέ; τον ρωτάμε. «Όχι, γιατί η ταινία είναι ένα τέλειο καλλιτεχνικό γεγονός με τελείως διαφορετικά μέσα από αυτά που απαιτεί ο θεατρικός λόγος. Άρα έχουμε να κάνουμε με μια αναδημιουργία, με μιά ηχώ του έργου της Ντυράς αλλά και της ταινίας του Ρενέ. Για παράδειγμα, δεν υπάρχει η δυνατότητα όλα αυτά τα συγκλονιστικά πλάνα της "Χιροσίμα" του Ρενέ να υπάρξουν στη θεατρική σκηνή. Υπάρχει όμως το συγκλονιστικό κείμενο της Ντυράς».
Υπάρχει όμως και η εποχή μας, ένας πόλεμος και η διαρκής απειλή χρήσης ατομικών όπλων. «Σήμερα δυστυχώς επαναλαμβάνεται με απόλυτα επικίνδυνο τρόπο η απώλεια κοινής λογικής» λέει ο Νίκος Διαμαντής. «Μοιάζει σήμερα να έχουμε ξεχάσει τις απώλειες και τον πόνο της πολύ πρόσφατης ευρωπαϊκής ιστορίας, της ανθρώπινης ιστορίας. Μοιάζει να έχουμε ξεχάσει την υπομονή, τα διδάγματα της ανεκτικότητας, της συμπερίληψης, της καρτερικότητας περισσότερο από ποτέ. Κινδυνεύει η ανθρώπινη ιστορία να καταδικάσει τον άνθρωπο στον όλεθρο μιας πυρηνικής καταστροφής. Να καταδικάσει για άλλη μια φορά τους αδύναμους» υπογραμμίζει ο σκηνοθέτης.
Info
Το «Χιροσίμα, αγάπη μου» παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία του Νίκου Διαμαντή, με πρωταγωνιστές την Ιωάννα Μακρή, τη Λητώ Μεσσήνη, τον Όμηρο Πουλάκη και τον Βαγγέλη Ρόκκο και σε μετάφραση του Χρήστου Χρυσόπουλου, κάθε Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο στις 8.30 μ.μ και Κυριακή στις 7.30 μ.μ. στο θέατρο Σημείο
Το link της συνέντευξης: https://www.avgi.gr/tehnes/415971_i-fodra-toy-erota-einai-i-siopi?fbclid=IwAR3KzIyGsOlsJ0MkGQtCG8N-uEORRHN3oYXtYTtp-TmICnRR3ICcMmYqcuo